We kennen de procedure. Als het volk een jonge moer heeft die nog niet bevrucht is, dan moet ze op bruidsvlucht, maar dat gaat wel eens mis. Imkers spreken dan graag van een zwaluw of een andere vogel die de moer uit de lucht geplukt heeft, maar zelf hou ik het er liever op dat die moer niet in orde was. Ze is denk ik voortijdig verkommerd of ze kon de weg naar huis niet vinden.
Hoe dan ook, op zeker moment zou zo’n volk aan de leg moeten zijn en dan is dat niet zo. In dat geval hangen we er een raampje met eitjes in. Als het volk ‘moergoed’ is, dan wordt dat broed gewoon verzorgd, maar als het moerloos is, dan worden er op dat raam redcellen gemaakt, een feilloze methode. Vergeet niet een punaise in het raampje met eitjes te drukken, zodat je het meteen kunt terugvinden. De kwestie is: levert zo’n herkansing een goede moer op?
Jaren lang heb ik in het geval van moerloosheid de doppen op het raam gebroken en een nieuwe moer ingevoerd, of het moerloze volk verenigd met een moergoed. Mijn redenering was dat de dames inmiddels op leeftijd gekomen waren. Daardoor zouden ze dan niet meer zo in staat zijn om voor de tweede keer een goede moer op te trekken. Ik herinner mij dat ik ooit met een imker sprak die het hier niet mee eens was en met deze ingreep juist prima ervaringen had. Misschien was dat wel op een lerarendag, ergens op de Utrechtse Heuvelrug. Ik nam de man serieus in elk geval.
Nieuwe poging
Dit jaar deed zich uiteraard voor de zoveelste keer de gelegenheid voor om het weer eens te proberen; er blijven altijd wat volkjes moerloos achter na de zwermtijd. Ik hing het raampje met eitjes erin tijdens de les dat we de moercheck doen, drie weken na het doppen breken. Na een week bleken er inderdaad doppen getrokken te zijn. Ik had helemaal geen zin om een moer in te voeren. Soms heb je dat. Ik dacht terug aan de imker met goede ervaringen en mijn voornemen om de proef eens op de som te nemen. Ik brak alle doppen weg, op twee na, en ik deed de kast dicht. Rooster er weer op en de honingbak er weer op, die best zwaar aan het worden was.
Begin juli nam ik de honing af. Natuurlijk was dit geen recordvolk, maar vijf slingerbare raampjes zaten er wel in. Er was nog steeds geen leggende moer. De bijen maakten op mij een kalme en georganiseerde indruk, dus ik besloot het nog even aan te zien. Twee weken later zag ik een mooi, regelmatig broednest en een bak die weliswaar niet overkookte van de bijen, maar die nochtans goed bezet was. Mirakel, mirakel.
Ik weet allicht nog niet wat deze moer gaat presteren. Alles wijst er gelukkig op dat het een goed wintervolk gaat worden. De verklaring zou kunnen zijn, dat bijen lang niet zo snel schijnen te verouderen als ze geen broed hoeven te verzorgen. Dat zou de levensverwachting aanzienlijk verlengen.
Hoe dan ook, ik zal mijn mening over moertjes die volgens deze noodgreep uitgebroed zijn moeten nuanceren in elk geval.
Dit bericht heeft één reactie
Dag Bart,
Volgens mij deed je zelf aan negatieve selectie door er twee doppen in te laten. Volgens mij had je beter gewacht op de tuter en kwaker. Ik denk dat de bijen zelf de beste moer laten uitlopen of misschien de sterkste. Verder moet ik er u op wijzen dat eigenlijk koninginnenteelt door overlarven juist hetzelfde is als wat de bijen doen door redcellen op te trekken, zij nemen daar ook jonge larfjes voor net als de overlarver. Mijn conclusie is dat eigenlijk alleen héél sterke en goede moeren geboren worden uit zwermcellen die de bijen zelf kiezen.
Dit bewijzen doe ik door een voorbeeld van mezelf. Jaren geleden kweekte ik al koninginnen op in Kielerkastjes door overlarven, soms had ik wel eens een paar moeren tekort en liet ik die bijen van het kastje waar ik de moer uitgehaald had nog redcellen trekken en uiterlijk leek er weinig verschil. Alleen stelde ik vast dat verschillende koninginnen het volgend jaar al in juli of al vroeger vervangen werden door wisselcellen en dat waren bijna telkens de koninginnen die geboren waren uit redcellen. Daarom denk ik dat bijen eerder deze moeren maar aanvaarden als redmiddel. Kan natuurlijk ook mogelijk zijn dat die koninginnen in te kleine volkjes werden opgekweekt maar dat weet ik niet.
Groeten, Cyriel